Co 11 listopada 1918 roku (zakończenie I wojny światowej) oznaczał dla ziemi górnośląskiej?
Na zdjęciu podglądowym można zobaczyć Wojsko Polskie wkraczające do Katowic w czerwcu 1922 r. Jednak jak do tego wszystkiego doszło, jaka historia się za tym kryje? Oczywiście trzy bohaterskie powstania.
Wraz z upadkiem Cesarstwa Niemieckiego, odrodzeniem się po 123 latach niepodległej Polski, rozgorzała walka o przynależności tego ważnego, przemysłowego regionu. Jak się okazało dopiero po prawie czterech latach, w czerwcu 1922 roku ostatecznie doszło do podziału Górnego Śląska między Niemcy i Polskę. Zgodnie z art. 88 traktatu wersalskiego podpisanego 28 czerwca 1919 roku o przynależności Górnego Śląska miał zadecydować plebiscyt.
Na terenie objętym plebiscytem działała Międzysojusznicza Komisja Rządząca i Plebiscytowa oraz polski i niemiecki Komisariat Plebiscytowy, których zadaniem było prowadzenie kampanii plebiscytowej. Górny Śląsk był wtedy miejscem starć i manifestacji. Propolskie wystąpienia były skutecznie blokowane przez stronę niemiecką. Zanim jednak doszło do jakiegokolwiek plebiscytu, w nocy z 16 na 17 sierpnia wybuchło I powstanie śląskie. Powstanie te, choć nie było sukcesem militarnym (strona polska wycofała się i zaprzestała walk), zwróciło uwagę Naczelnego Dowództwa i wojsk sprzymierzonych na sytuację w regionie.
Rozpoczęły się przygotowania do plebiscytu. Powołano w końcu Komisariaty Plebiscytowe – polski w Bytomiu (z Komisarzem Wojciechem Korfantym na czele) i niemieckiego w Katowicach. Obie strony nie szczędziły środków na działania propagandowe. Warto podkreślić, że także polskie władze podejmowały działania mające na celu przekonanie mieszkańców Górnego Śląska za głosowaniem za Polską. 15 lipca 1920 roku polski Sejm Ustawodawczy przyjął ustawę o utworzeniu w przyszłości samorządowego województwa śląskiego, przyjmując tzw. Statut Organiczny Województwa Śląskiego nadający mu szeroką autonomię, a nowe województwo miało posiadać także swój własny parlament zwany Sejmem Śląskim. Celem uchwały było pozyskanie ludności dla sprawy polskiej.
Na tle dalszych sporów polsko-niemieckich, których kulminacyjnych momentem okazał się 17 sierpnia 1920, kiedy rozeszła się na Śląsku fałszywa wiadomość o upadku Warszawy, rzekomo zdobytej przez wojska bolszewickie, w nocy z 19 na 20 sierpnia 1920 wybuchło II powstanie śląskie. Celem powstania była likwidacja policji niemieckiej Sipo oraz stworzenie policji plebiscytowej. Cele te zostały osiągnięte.
Przeprowadzony w końcu 20 marca 1921 roku plebiscyt zakończył się wynikiem bardzo niekorzystnym dla Polski (Za Polską opowiedziało się 40,3% uprawnionych, za Niemcami 59,4%). Alianci nie potrafili zająć jednolitego stanowiska wobec podziału regionu. Wobec braku korzystnych dla Polski rozstrzygnięć ze strony Rady Ambasadorów, która miała zadecydować o podziale Śląska, Korfanty zdecydował się na rozpoczęcie kolejnego zbrojnego powstania, które wybuchło z 2 na 3 maja III 1921 roku.
20 października 1921 Rada Ambasadorów Wówczas zatwierdziła podział Górnego Śląska, na mocy którego Polska otrzymała około 1/3 terytorium plebiscytowego z większością górnośląskich hut i kopalń oraz takimi miastami jak: Katowice, Królewska Huta, Świętochłowice, Rybnik, Tarnowskie Góry czy Pszczyna. Dzień wkroczenia wojsk polskich na Górny Śląsk wyznaczono na 20 czerwca 1922 roku. Z biegiem czasu wojsko polskie zajmowało kolejne miejscowości polskiej części Górnego Śląska, który decyzją Ligi Narodów zostały przyznane Polsce. Zaraz po wkroczeniu wojsk polskich na teren Górnego Śląska Polacy rozpoczęli tworzenie polskiej administracji, a ziemi przyznane Polsce weszły w skład województwa śląskiego. Zgodnie z uchwalonym przez Sejm Rzeczypospolitej w lipcu 1920 roku „Statutem Organicznym” województwo śląskie otrzymało uprawnienia autonomiczne.
Wiele miast Górnego Śląska pozostało jednak po stronie niemieckiej, a były wśród nich między innymi: Bytom (ośrodek polskości zwłaszcza w okresie powstań śląskich), Gliwice, Zabrze, Kędzierzyn, Strzelce Opolskie czy Olesno. Podział ten utrzymał się do 1939 roku, kiedy to nazistowskie Niemcy zaatakowały Polskę i włączyły cały Górny Śląsk do III Rzeszy.